De opkomst van ‘de digitale maatschappij’ is een niet te stoppen beweging die in de komende jaren veel zal veranderen. Met talloze slimme toepassingen proberen we de wereld om ons heen eerlijker, schoner en duurzamer te maken. Dat doen we al op veel verschillende vlakken, maar we laten het nog niet altijd even goed zien. In de Economie071 regio hebben we alles in huis om een mooi gemeenschappelijk toekomstverhaal te vertellen en tegelijkertijd te praktiseren. Hiermee kunnen we ons steentje bijdragen aan de transitie naar een nieuwe economie.

De bestuurlijke opdrachtgevers van het project zijn: Robert Strijk (gemeente Leiden), Agnita Mur (Hogeschool Leiden), Martijn Ridderbos (Universiteit Leiden ), Krijn van der Spijk (gemeente Katwijk), Henk Gerla (LUMC), Kees Wassenaar (gemeente Leiderdorp), vacature(gemeente Oegstgeest),  Ton de Gans (gemeente Zoeterwoude), Ricardo Winter (ROC/ID College) en Nanning Mol (gemeente Voorschoten).

Praktijkonderzoek en experiment

Harmen Wolf, projectleider Internet of Things: ‘In de afgelopen maanden is er flink gebouwd aan zowel een fysiek als digitaal netwerk rond het thema internet of things. Het LoRa netwerk is inmiddels uitgerold en wordt binnen verschillende projecten met zowel ondernemers als studenten gebruikt. Daarnaast zijn er stevige lijntjes gelegd met en tussen onderwijsinstellingen, bedrijven en overheden.’

Terugblik 2017

In februari 2017 startte negen partners, met de Hogeschool Leiden en de Gemeente Leiden in de lead, het programma Internet of Things. De opdracht behelst het aanleggen van een LoRaWan netwerk, het organiseren van een programma dat gebruik maakt van deze faciliteit en het creëren van een nieuw sociaal netwerk rondom het thema Internet of Things.

Het sociale netwerk is gevormd door het organiseren van een gevarieerd programma met gemeenten, ondernemers en onderwijs. Zij gebruiken de faciliteit en experimenteren met nieuwe toepassingen.

Zo zijn er diverse succesvolle projecten geweest met studenten Media Technologie van Hogeschool Leiden op het gebied van Smart Retail en met studenten van mboRijnland (de IoT Challenge). Er is een tweede Internet of Things challenge georganiseerd in samenwerking met de opleiding Commerciële Economie van Hogeschool Leiden. Daarnaast is het project Smart Beach samen met de Gemeente Katwijk opgestart. Helaas is het door enkele technische beperkingen en tijdnood dit jaar niet gelukt om het geheel in de zomer van 2017 werkend te krijgen. Het project staat nu op de agenda voor 2018. Ook is er in de Gemeente Leiden een project gestart gericht op slimme afvalbakken, waarbij het LoRa netwerk wordt gebruikt.

In oktober 2017 is samen met de minor Sensortechnologie van Hogeschool Leiden een project opgestart rond het thema Smart Cities. Tijdens dit traject werken zeven groepen aan opdrachten voor de Gemeente Oegstgeest (foutparkeren & veiligheid zebrapaden), Gemeente Leiden (drijfafval & brug- en vaarbewegingen), Gemeente Zoeterwoude (fietsbewegingen) en de Ondernemersvereniging Bio Science Park (veilig fietsen). Ook is in deze periode het project Meet de Klas gestart. Binnen dit project werken de GGD, PABO Hogeschool Leiden en een klein technologiebedrijf mee aan het gezonder maken van het binnenmilieu op basisscholen. Middels sensoren, die tijdens Internet of Things-lessen samen met de kinderen in elkaar worden gezet, meten we het CO2 gehalte en de tempratuur in de klassen en sturen we real-time op het beheer via een applicatie. Ook bij deze projecten wordt het LoRa netwerk gebruikt.

Een laatste voorbeeld waarin de kracht van het programma en het sociaal netwerk goed naar voren komt is het door Economie071 en Gulliver samen georganiseerde evenement Entrepreneurship in the Digital Age. Tijdens dit evenement kwamen zo’n 170 IoT-enthousiastelingen bij elkaar voor een goed innovatief gesprek en om te luisteren naar inzichten van IoT-experts uit zowel de publieke als private hoek.

Opschaling in fase 3?

De tweede fase van het project liep tot eind 2017. In februari wordt besloten over de voortgang van het project Internet of Things. Het is de ambitie dit project op te schalen en als breder platform (gericht op de leefomgeving van de toekomst) voort te zetten. Innovaties rond data en technologie vormen een belangrijk vehikel in de transitie naar een schone, eerlijke, duurzame en veerkrachtige economie. Naar alle waarschijnlijkheid is deze economie voor een groot deel digitaal, maar het is geen gegeven. Data en technologie worden ingezet om processen en producten te optimaliseren, waarmee ze een praktische methode zijn in de ontwikkeling van een evenwichtige toekomstige leefomgeving voor iedereen. Algemene onderwerpen die hier onder vallen zijn bijvoorbeeld: circulariteit, duurzaamheid, energie, inclusiviteit, responsiviteit, data en technologie.

De ervaring leert dat er in de regio erg veel projecten en ontwikkelingen zijn die onder dit thema geschaard kunnen worden. Vaak zijn deze ontwikkelingen echter niet zichtbaar genoeg, omdat ze onafhankelijk van elkaar worden gecommuniceerd. Het toekomstige platform moet dit geheel aan activiteiten vanuit de drie werkvelden, gedreven door technologische innovatie, op integrale wijze vertellen.

Welke mijlpalen voorzie je voor 2018?

Om bij groen licht krachtig van start te kunnen gaan is het van belang dat nu alle voorbereidingen al worden getroffen. De volgende projecten zijn besproken en worden voorbereid:

  • Pilot slimme lantarenpalen: samen met de Gemeente Leiderdorp, een onderwijsinstelling en de lichtleveranciers worden er twee pilots voorbereid gericht op slimme straatverlichting.
  • Pilot slimme zorg: samen met Alrijne Groep en de opleidingen Fysiotherapie en Mediatechnologie van Hogeschool Leiden. In gemixte projectgroepen gaan studenten aan de gang met bewegingsvraagstukken vanuit het ziekenhuis.
  • Pilots slimme Agri & Horti: samen met de opleiding Mediatechnologie van Hogeschool Leiden wordt een project opgezet rond het thema agricultuur en tuinbouw. Tijdens dit traject ontwerpen de studenten slimme toepassingen voor opdrachtgevers.
  • Pilots slimme Agri & Horti: studenten van het mboRijnland werken aan vraagstukken vanuit de agrarische sector. Het is de ambitie om een gezamenlijke afsluiting te organiseren waar alle door de (HBO & MBO) studenten ontwikkelde applicaties worden getoond.
  • Pilots slimme stad: samen met de minor Sensortechnologie van Hogeschool Leiden wordt het project Smart Cities van oktober 2017 voortgezet. Tijdens dit project werken studenten aan slimme toepassingen die de stad veiliger, beter en aangenamer maken.

De bovenstaande projecten gaan naar verwachting begin 2018 (eerste of tweede kwartaal)  van start. Er zijn echter ook nog enkele andere projecten in de maak, die naar verwachting een goede kans van slagen hebben:

  • Univerisity Challenge: samen met Universiteit Leiden wordt er, voor alle universitaire studenten, een tweedaagse cursus georganiseerd gericht op digitalisering en de maatschappij van de toekomst.
  • Data Optimalisatie Erfgoed: momenteel worden de mogelijkheden verkend om met het LIACS van Universiteit Leiden en Erfgoed Leiden en Omstreken datagerichte projecten uit te rollen.
  • IoT en Recht: er zijn gesprekken gaande met Center for Innovation and Entrepreneurship van Universiteit Leiden om een event/project te organiseren waarbinnen het recht en Internet of Things applicaties centraal staan.