Dit zijn de drukste wegen in regio Leiden

Bij onze partners staat duurzame mobiliteit hoog op de agenda. Om hier meer grip op te krijgen en om de discussie te stimuleren, is dit jaar in Index071 een apart hoofdstuk gewijd aan dit thema. In een bijlage is de bereikbaarheid van 20 economische hotspots in kaart gebracht.  Via een reeks van zes publicaties staan we hierbij stil. Dit keer deel 2: Mobiliteit als klassiek en nieuw thema met concrete aandacht voor de drukste wegen in regio Leiden.

Wil je een bijdrage leveren aan deze discussie, kennis en ervaring delen of een vraag stellen aan onze community? Dan kan via ons online discussieplatform Forum071.

Nooit weggeweest

In dit artikel verkennen we – met de verdichtingsopgave waar Leiden voor staat als kader – mobiliteit als thema van nooit weggeweest. Het is in de zich verdichtende stad zowel een klassiek als nieuw thema: aan de ene kant de klassieke bereikbaarheidsvraagstukken rondom weg en spoor (veelal bovenregionaal gericht) en aan de andere kant duurzame en slimme oplossingen, met name binnenstedelijk (inclusief de ‘last mile’) en regionaal.

Smart city

In de Index071 van 2016/17 gaven we al een voorzet op dit thema aan de hand van de smart city, waarbij het bijvoorbeeld gaat om:

• slimme verkeerslichten (verbetering doorstroming);
• efficiënt gebruik (fiets- en auto)parkeerplekken via ‘real time’ informatie;
• aanleg ‘beacon network’ om o.a. real-time ov-informatie door te geven (nu nog vooral voor blinden/slechtzienden);
• ‘in car’-verkeerstechnologie (communicatie tussen auto’s, efficiënter brandstofgebruik, etc.)
• efficiëntere, gecombineerde bevoorrading van de stad;
• afgestemde scheepvaart- en wegverkeerinformatie voor efficiënte openingstijden brug;
• digitale zichtbaarheid elektrische oplaadpunten auto.

De vraag bij dit soort smart city-ontwikkelingen is hoe we technologie en digitale toepassingen kunnen inzetten om de stad/stedelijke regio leefbaar en aantrekkelijk te houden ondanks een toenemende verdichting.

Bij de smart city-benadering staat het inpassen van technologie en het gebruik van big data voorop. In deze versie van de Index071 gaan we specifieker in op twee andere aspecten van (duurzame) mobiliteit: de meer klassieke bereikbaarheidsvraagstukken en nieuwe vormen van vervoer, deelgebruik en anders kijken naar mobiliteit als onderdeel van de ruimtelijke ordening. Niet uitputtend, maar wel vragen stellend en verkennend op de volgende thema’s:

• het actuele overzicht van de auto-drukte op veel gebruikte wegen;
• ontwikkeling van het fietsverkeer;
• ov-bereikbaarheid van de binnenstad en het BSP, als twee belangrijke Leidse hotspots;
• het klassieke debat: investeren in bereikbaarheid;
• nieuwe aspecten in duurzaam binnenstedelijk vervoer;
• in een bijlage nemen we nog meer kaartmateriaal op over de bereikbaarheid (per auto, fiets en ov) van diverse werkterreinen in de 071-regio.

Drukte op de autowegen

Eerst de actuele cijfers. We beginnen met een overzicht van de drukte op een aantal veelgebruikte autoroutes – buiten de snelwegen – in de regio. Op tien punten (zie onderstaande kaart) is de afgelopen jaren de verkeersdrukte gemeten met verkeerslussen (gegevens van Gemeente Leiden en Nationale Databank Wegverkeersgegevens – NDW). Dat geeft een goede indruk van de toegenomen drukte op de weg. De bloeiende economie, de aantrekkende arbeidsmarkt en de bevolkingsgroei is duidelijk terug te zien.

In een paar jaar tijd is het aantal passerende voertuigen op de tien locaties met 9 à 10 duizend per dag gestegen, een toename in het weggebruik van ruim vijf procent. Oftewel: op elke twintig voertuigen één erbij.

Dat leidt tot een aantal conclusies:

• De drukte op de bovenstaande wegen is in de afgelopen jaren op alle wegen verder toegenomen, met uitzondering van de Europaweg, het kruispunt Schipholweg-Schuttersveld en de Hooigracht.
• De grootste bottleneck voor het verkeer zit op de oost-west as, vijf van de zes drukste telpunten zijn gelegen aan een oostwest verbindingsweg. Het meest notoir filepunt is de Europaweg, waar op een éénbaansweg (plus een bus- vrachtwagenstrook) gemiddeld meer auto’s passeren dan op de tweebaanse Plesmanlaan (waar het eveneens goed druk kan zijn). De kleine daling in de afgelopen jaren biedt weinig verlichting, de druk op de weg blijft groot.
• Een belangrijk deel van de Leidse regio zit ingeklemd tussen twee rijkswegen (A4 en A44) met een noord-zuid ligging. De Rijnlandroute moet beide rijkswegen met elkaar verbinden, en zo de druk op belangrijke oost-west routes door de regio ontlasten: de Churchillaan en Europaweg maar deels ook de Willem de Zwijgerlaan en Plesmanlaan. Er is daarmee een gerede kans dat met de opening van de Rijnlandroute per 2022 bovenstaand rijtje heel andere cijfers laat zien.
• Voorlopig zoekt het verkeer zijn weg via alternatieve routes, met toenemende drukte op andere verkeerspunten als gevolg. Vooral de Europaweg en Lammebrug lijkt te worden gemeden. Het zou onder andere het toegenomen aantal voertuigen op de Willem van der Madeweg, Willem de Zwijgerlaan en de N446 kunnen verklaren.

De verdeling over de werkweek blijkt over het algemeen verrassend evenwichtig, zoals onderstaand voorbeeld van de Churchillaan in 2018 laat zien. Het is dus niet alleen op dinsdag en donderdag druk.

Lees ook de andere delen in deze reeks:

• Mobiliteitsgedrag: de vragen van nu (deel 1)
• Ontwikkeling fietsgebruik (deel 3)
• OV-bereikbaarheid Leiden centrum en Bio Science Park (deel 4)
• Verdwijnt de auto naar de achtergrond? (deel 5)