Mijn eerste bericht in dit forum is nogal lang, waarvoor excuses. De Engelsen noemen een lang stuk een longread en dan wordt het opeens interessant. U mag het zeggen.
Als wijkambassadeur van het Leidse GOED-programma (energietransitie) mag ik meedoen aan de Masterclasses Circulaire Economie. Wat me erg aanspreekt, na twee sessies te hebben gevolgd, is de ambitie om concreet aan de slag te gaan. En ik zie het ook nog wel gebeuren.
Dat laatste klinkt misschien een beetje cynisch, wellicht omdat ik een aantal jaar geleden een aantal sessies heb meegemaakt en meegeorganiseerd over circulaire economie in Amsterdam. Deze bleven naar mijn mening teveel hangen in ronkende ambities en een hoog getuigenis-gehalte. Veel praten, weinig doen en hoog inschieten met ambities, round tables en what not. De voorbeelden van Desso tapijt, Philips die lumens least werden tot in den treure herhaald en de echte follow up bleef uit.
Terug naar 071. Bij het zien van het filmpje over de Londense gsm repair shop waarbij gebruikte mobieltjes werden gerestaureerd en online opnieuw verkocht kwam een aantal concrete ideeën boven waarbij circulaire economie, energiebesparing en lokale energieproductie opeens veel met elkaar te maken kregen.
1. Circulaire koelkasten
Onze koelkast/vriezer is de grootste energievreter in huis. Een studentenhuisvester deed onlangs een proef in een studentenflat. In 3 gemeenschappelijke keukens werden gratis nieuwe koelkasten geplaatst, de overige 3 verdiepingen moesten het doen met de gebruikelijke studentenkoelcellen die al ronkend en puffend hun werk deden. Wat bleek? Met de energiebesparing van de nieuwe koelkasten konden de andere verdiepingen nieuwe koelkasten krijgen, zoveel geld scheelde het. Het idee: oude koelkasten vervangen of ombouwen tot energiezuinige koelkasten en misschien ook tot warmtepomp. MBO-opleidingen en studenten worden hierbij ingeschakeld en ook de logistiek (Brengen. Halen. Onderhoud) is een interessante puzzel. Lees ook: Psssst….nieuwe koelkast huren?
2. Beloning van circulaire wijkinitiatieven met fiscale prikkels door de gemeente
Als afval niet meer een verdwijnobject is maar een bron van grondstoffen voor iets nieuws, dan heeft dat ingrijpende gevolgen voor het dagelijks leven; denk aan steeds leger wordende ondergrondse afvalcontainers. Of groenonderhoud dat door de buurt wordt uitgevoerd (omdat biomassa geld/energie waard is). Of een straat besluit om een lokale vervoersfaciliteit op te richten waardoor het aantal auto’s in de straat van 30 naar 15 zakt. De gemeente heeft hier een taak om dit te stimuleren en dat kan met fiscale faciliteiten. Zie het als een eigentijdse variant op de hondenbelasting. Die is ook ooit bedacht als middel om gemeenten extra geld te bezorgen. Binnen de huidige fiscale gemeentelijke regels zou je kunnen denken aan kortingen op de OZB voor circulaire initiatieven; of gratis parkeervergunningen voor straten die een werkend mobiliteitsplan hebben. Ondernemers die hieraan meedoen zouden een korting kunnen krijgen op bv precario, parkeervergunning. Voor dit idee zou ik graag wat meer hulp kunnen gebruiken van fiscaal deskundigen!
3. Waardestromen op gang brengen
Als een sportvereniging of een school zijn terrein ter beschikking stelt voor lokale initiatieven op het gebied van circulaire economie of energie-opwekking ontstaat er een waardestroom. Zij faciliteren energieopwekking of lokale economische activiteit doordat zij er de ruimte voor hebben die individuele huishoudens niet hebben. Ook hier kan de gemeente voorwaarden scheppen om dit te stimuleren. Bijvoorbeeld door toe te staan dat scholen extra leerkrachten mogen aantrekken voor de waarde die zij hebben toegevoegd aan de lokale economie. Of dat verenigingen op een of andere manier door de gemeente worden beloond voor goed circulair gedrag.
Drie ideeën waar ik graag verder aan wil werken, zodat de circulaire gedachte in 071 dichterbij komt. Zijn dit luchtkastelen? Wilt u mij hierbij helpen? Ik lees het graag.
Yung Lie, wijkambassadeur van het Leidse GOED-programma (energietransitie)