Leiden Bio Science park

De regionale economie blijft groeien, aangevoerd door het bekende kenniscluster op het Leiden Bio Science Park. Dit blijkt uit de nieuwe Index071 editie 2023-2024, opgesteld door Bureau Blaauwberg in opdracht van Economie071. De groei wordt veroorzaakt door verschillende factoren: er komen meer bedrijven bij, de toegevoegde waarde neemt toe, er zijn meer startende ondernemingen, meer bewoners vinden werk en er is meer werkgelegenheid in de wijken, aldus de onderzoekers.

Samenwerking belangrijk

Toch zijn er ook aandachtspunten. Er is geen groei in het midden- en kleinbedrijf, er zijn minder studenten, de banendichtheid op bedrijventerreinen neemt af en de woningmarkt kent een tekort aan aanbod ten opzichte van de vraag. Bovendien blijven de regionale groeicijfers achter bij het landelijke gemiddelde en die van andere kennisregio’s. Volgens Fleur Spijker, wethouder economie in Leiden en voorzitter van Economie071, maakt het rapport duidelijk waar actie nodig is: ‘De analyse laat zien dat het goed gaat in de Leidse regio, maar dat onze economische positie onder druk staat door de opkomende concurrentie van andere regio’s. We werken nauw samen met andere gemeenten, ondernemersverenigingen en de kennis- en onderwijsinstellingen om onze regionale economie te versterken. De cijfers geven aan dat het belangrijk is om dit te blijven doen. Laten we onze sterke sectoren maximaal ondersteunen en de aandachtspunten slim aanpakken’.

Uitdagingen voor de arbeidsmarkt

De Index071 laat zien dat de Leidse economie ook te maken heeft met een krimpende arbeidsmarkt als gevolg van vergrijzing. De grote babyboomgeneratie verlaat de arbeidsmarkt, maar blijft een aanzienlijke koopkracht uitoefenen. De jongere generaties zijn echter te klein om zowel voor zichzelf als voor de gepensioneerden te werken.

Jonge, goed opgeleide en ondernemende mensen vormen het schaarse kapitaal van de kenniseconomie. De 071-regio slaagt er momenteel nog redelijk in om deze mensen aan te trekken en vast te houden: de beroepsbevolking is de afgelopen jaren flink toegenomen. Echter, de concurrentie om talent en bedrijven neemt toe. Grote regio’s zoals Amsterdam en Utrecht doen het economisch goed en lopen voorop, terwijl ook Eindhoven snel terrein wint. Deze regio’s trekken veel hoogopgeleide jonge mensen aan, waaronder mensen uit het buitenland.

Daarnaast zijn regio’s zonder een klassiek kennisprofiel, zoals Alkmaar en Alphen aan den Rijn, bezig met een inhaalslag.

Samenhang en schaalvraag

Om de Leidse regio een economische koploper te laten blijven, moet er meer schaal worden gemaakt, stellen de auteurs van de Index071. Hun boodschap aan de regio is tweeledig: versterk de interne samenhang binnen de Leidse regio en verken de mogelijkheid om als 071-regio meer samen te werken met andere kennisregio’s, zoals Den Haag en Delft.

Stijgende lijn

De Index071 is een kennisproduct van het samenwerkingsverband Economie071. Binnen Economie071 werken ondernemers, onderwijs- en kennisinstellingen en zes gemeenten (Leiden, Katwijk, Leiderdorp, Voorschoten, Oegstgeest, Zoeterwoude) samen. Jaarlijks laat Economie071 de Index071 opstellen door de onderzoekers van Blaauwberg. Met de Index worden 29 verschillende parameters gevolgd, verdeeld over vijf thema’s (kenniseconomie, ondernemerschap en starters, onderwijs en talent, vestigingsklimaat en regiomarketing). Het gebruiken van zoveel verschillende parameters, specifiek uitgekozen met het oog op het economisch profiel van deze regio, maakt de Index071 een valide en betrouwbaar instrument. Alle parameters worden geïndexeerd om ze vergelijkbaar te maken en zijn door expertgroepen van een weging voorzien. Een score van boven de 100 betekent groei ten opzichte van basisjaar 2016 (=100). Dit jaar komt de Index uit op een totaalindexcijfer van 119. Dat is een stijging van zes punten ten opzichte van vorig jaar.

  • Eerdere uitgaven en achtergronden van Index071 vind je op deze pagina.
  • Benieuwd naar de projecten van onze agenda? Bekijk dan dit compacte swipe-zine.

Eerdere uitgaven van Index071

Kennis als gezamenlijke basis

Eerder namen wij  onderstaande video op. Hierin wordt een uitleg gegeven over de methode van de Index071. Daarom delen we de video graag voor geïnteresseerden, ondanks dat de uitleg hoort bij de Index van 2021/2022.

Toelichting die gegeven wordt in de video: Voor een effectieve samenwerking moet je kennis opbouwen over de regionale economie. Daarom laat Economie071 jaarlijks een Index071 maken. De Index weerspiegelt de ontwikkeling van 38 parameters vanaf 2014: werkgelegenheid, aantal bedrijven, aantal studenten, omvang van onderzoeksbudgetten, aantal startups, aantal (mbo-)leerbedrijven, filedruk en het aantal nieuw gevestigde regiobewoners.

“Iedere parameter krijgt een eigen weging mee in het overkoepelend indexcijfer”, zegt Rob Manders, onderzoeker voor Economie071. Het geeft het algeheel functioneren van de regionale economie weer. In 2021 komt het indexcijfer op 119 uit. Een groei van vier indexpunten ten opzichte van 2020.

De Index is startpunt voor het economische debat. De partners gebruiken het om overzicht te krijgen, beleid bij te sturen en – waar nodig – nieuwe acties uit te zetten. Uit de index zijn leereffecten te halen. Rob: “Ten eerste zien we dat de voornaamste groei in de Index van de clustereconomie komt: Bio Science Park, onderwijs- en kennisinstellingen, startups, jonge mensen.” Die economische motor neemt de hele regio op sleeptouw. Het loont dus om te blijven inzetten op de groei hiervan.

Tweede leerpunt is dat de 071-regio een probleem heeft op de stagemarkt voor mbo’ers. Rob: “Het aantal leerbedrijven is beperkt en neemt af. Bovendien is er sprake van een kwalitatieve mismatch. Met name in de techniek staan bedrijven te springen om jonge mensen, maar is de aanwas nog te beperkt.”

Tijdens de coronaperiode werden zogenoemde coronarapportages gemaakt. Die beschreven de impact van corona op de regionale economie. Begin 2021 volgde de notitie ‘Veerkracht en Leiderschap’ met daarin een Veerkrachtindex. Aan de hand van zes overkoepelende parameters is de ‘veerkracht’ van de regio in kaart gebracht. De scores van de 071-regio wordt vergeleken met alle 40 economische regio’s van Nederland.

Dan blijkt deze regio de zesde meest veerkrachtige regio van het land. De bonus van veel jong talent, een hoog opleidingsniveau en constante aanwas van nieuwkomers zorgt voor deze score.

Uit de Veerkrachtindex volgen ook opletpunten. Zo is de werkgelegenheid hier beperkt. “We zijn nog steeds afhankelijk van de grote economische centra om ons heen: Amsterdam, Den Haag, Utrecht”, zegt Rob. Veel mensen pendelen dus, met bijkomende filedruk, uitstoot en koopkrachtlek.

Tweede opletpunt is een grote quartaire sector (zorg, onderwijs) tegenover een kleine markteconomie in de regio. Rob: “Naast de life sciences zijn er weinig andere grote dragers van de economie.” De cultuur en sport heeft daar last van (want er zijn weinig potentiële sponsors), het onderwijs (weinig stageplekken), bewoners (weinig werplekken, minder ‘reuring’) en zelfs de gemeenten (minder belastinginkomsten). Meer ondernemerschap (startups, zzp’ers) in kan een enorme stimulans geven aan het brede voorzieningenniveau.

De opgebouwde kennis binnen Economie071 wordt actief gedeeld en gebruikt door de partners. Er zijn netwerken, gezamenlijke projecten, masterclasses, overkoepelende visies en vele andere uitingen die hierop voortbouwen. En dat leidt soms tot heel concrete acties, zoals de inzet van een stagejager om de match tussen bedrijfsleven en mbo-stagiairs te vergroten. “Maar ‘kennis’ prikkelt ook, wakkert nieuwsgierigheid aan, brengt mensen in beweging, voorkomt kleingeestigheid, maakt je alert op nieuwe kansen en bedreigingen”, stelt Rob.