We staan in de Leidse regio voor een grote opgave: de energietransitie op bedrijventerreinen. Dat is niet zomaar een verandering van werken, maar een complex samenspel van systeemveranderingen. Iedereen is hierbij betrokken. Overheden, energiebedrijven, netbeheerders, ontwikkelaars van technologie en leveranciers van technische oplossingen, bedrijven, (onderwijs)instellingen en particulieren. Voor iedereen ligt er een opgave. Om die opgave in beeld te krijgen voor bedrijven heeft Economie071 samen met Ondernemend Leiden een inventarisatie laten maken genaamd: ‘De plek van Bedrijventerreinen in de Energietransitie’. Marnix Zwart van Bedrijfsadvies heeft hiervoor een groot aantal interviews gehouden. Deze zijn aangevuld met oplossingsrichtingen en aanbevelingen voor elke betrokken partij.
Op 31 mei was er een goed bezochte bijeenkomst in PLNT Leiden waar de opbrengsten en ontwikkelingen zijn besproken.
[leestijd 5 min]
Echte stappen vooruit
‘De klimaatdoelen zijn helder, maar niet alles is mogelijk wat we zouden willen’, geeft Marnix Zwart aan. ‘Als zelfs de koplopers al niet de stappen zetten die ze zouden willen nemen, is er iets aan de hand. Dan moeten we niet blijven duwen of verwijten maken, maar dan helpt het om de oorzaken te benoemen. Dan kunnen we de acties koppelen aan de mensen en organisaties die belemmeringen kunnen wegnemen. Dat leidt tot begrip, tot de juiste druk op de juiste plaats, en daardoor tot beter resultaat. Heel goed dat Economie071 deze uitdaging heeft opgepakt: bijdragen aan echte stappen vooruit.’
De opdracht
De focus op bedrijventerreinen en om dit gezamenlijk aan te vliegen vanuit ondernemers, gemeenten en kennisinstellingen is volgens Marnix Zwart een goede route: ‘Bedrijventerreinen zijn bij uitstek locaties waar de energietransitie grote gevolgen heeft. Juist ook daar zijn grootverbruikers gevestigd, juist ook daar kan de impact van maatregelen groot zijn. Het zijn ook plekken waar we echt dingen kunnen doen. Er is bijvoorbeeld veel dakoppervlak aanwezig zodat grootschalige PV-installaties mogelijk zijn. Daarom is het goed om specifiek voor de bedrijventerreinen de mogelijkheden en de onmogelijkheden te benoemen. En ook te kijken vanuit een constructieve drive naar de afhankelijkheden en de randvoorwaarden. Die in kaart brengen en adresseren was mijn opdracht’.
Vier terreinen onder de loep
Er zijn vier bedrijventerreinen gekozen die hebben meegedaan aan de intensieve gesprekken. Dit waren Roomburg in Leiden, Dobbewijk in Voorschoten, ’t Heen in Katwijk en De Boeg in Oegstgeest. Zwart trekt zelf in Roomburg als adviseur/parkmanager de kar. Een handige combinatie gezien zijn opdracht voor Economie071. Zwart: ‘De ambitie van Roomburg is om energieneutraal en klimaatneutraal te worden. In de zichtbare praktijk zijn echter ‘slechts’ stappen gezet in een grote toename van PV-installaties op de daken. De oorzaken waardoor niet al meer is gerealiseerd, liggen buiten de directe invloedssfeer van de bedrijven. De bereidheid is er, maar de mogelijkheden ontbreken. Heel fijn dat ik nu via mijn opdracht deze ervaring van Roomburg kan delen en het enthousiasme dat er is een stap verder kan brengen’.
Voordeel
‘Tijdens de avond in PLNT werd duidelijk dat in deze tijd van verandering en vernieuwing, er enorme kansen zijn voor ondernemers om een duurzame en toekomstgerichte koers te varen. Ook gemeenten hebben daarin een rol’, zegt wethouder Jacco Knape van gemeente Katwijk als hij terugkijkt op de bijeenkomst. ’Door de uitdagingen samen aan te pakken, kunnen we niet alleen bijdragen aan een beter milieu, maar ook nieuwe markten en businessmodellen creëren die ons als regio economisch voordeel opleveren. We moeten samen optrekken en bouwen aan een groene en bloeiende toekomst waarin duurzaamheid en succes hand in hand gaan’.
Perspectief
Nico Tates, voorzitter van Ondernemend Leiden vult aan: ‘Wij hebben het idee dat we nog te weinig opschieten in deze hele complexe discussie. Daarom roepen we gemeenten op om duidelijk te zijn over wat ondernemers kunnen verwachten. Investeringen kunnen alleen gedaan worden als er perspectief is voor de langere termijn. En tegen ondernemers zeg ik: maak een stap waar dat kan’.
Gereedschapskist
Over de rapportage zegt Zwart het volgende: ‘De gesprekken hebben geleid tot een gereedschapskist met instrumenten die bruikbaar zijn voor bedrijventerreinen. Haalbaar en betaalbaar. Denk aan het in kaart brengen van toekomstige energiebehoefte door het overstappen op duurzaam goederenvervoer en duurzame mobiliteit, consequenties voor het netwerk en benodigde stimulerende maatregelen. Ook bevat de gereedschapskist een ‘vak’ waarin kaders en randvoorwaarden zijn benoemd. Denk aan beschikbare ruimte (bovengronds en ondergronds), kwaliteit van het vastgoed, netcapaciteit voor levering en afname van elektriciteit, wettelijke of fiscale beperkingen en mogelijkheden, procedures, beschikbaarheid van techniek en verzekerbaarheid van installaties. Genoeg input voor een gezamenlijke stap vooruit’.
Joan Ouwehand-Schuller, DGA bij Auto en Truck Service Katwijk, deed in het panel een oproep aan gemeenten om ook oog te hebben voor de kleinere ondernemers: ‘Vele kleintjes kunnen samen ook impact maken en een inspirerend voorbeeld zijn voor anderen’. Vanuit Platform bedrijventerreinen Nederland deed Jeroen Bosma de oproep om op schaal van de regio samen te werken en van elkaar te leren. Jaco Quist van Universtiteit Delft gaf daarbij de tip om je te verdiepen in de nieuwe technische mogelijkheden die elke dag toenemen.
Praten mét elkaar
Een gezamenlijke toekomst om deze uitdaging aan te gaan ziet Cees-Jan Pen, lector De ondernemende regio van Fontys Hogeschool, ook voor zich. Als avondvoorzitter vat hij het als volgt samen: ‘Na de presentaties en het panelgesprek gingen de deelnemers met elkaar in gesprek. Dat is zo belangrijk: niet praten over, maar mét elkaar. Dat geeft een goede basis voor samenwerking en vertrouwen. Dat is hard nodig om de duurzame potentie van bedrijventerreinen te benutten. Die potentie is heel groot als het gaat om CO2 reductie en energiebesparing. Naast woonwijken moet er dus ook volop aandacht zijn voor werkwijken’.
Laat 10.000 bloemen bloeien
‘Ik zag in de deelsessies bij veel mensen privé en zakelijk een grote maatschappelijke betrokkenheid’, zegt Cees-Jan Pen. ‘Men wil beter zorgen voor onze leefomgeving en dit goed nalaten aan toekomstige generaties. Er gebeurt al zoveel dat je bijna geen overzicht meer hebt en dat is juist prima. Laten we van 1000 naar 10.000 bloemen bloeien gaan!’.
Investeren
‘De avond bevestigde voor mij de grote betrokkenheid die ik gemerkt heb tijdens mijn interviews’, vat Marnix Zwart samen. ‘Alle partijen kunnen nu concreet aan de slag, en zullen elkaar daarvoor moeten opzoeken. In de deelsessies kwam opnieuw naar voren dat ondernemers graag zekerheid willen op langere termijn, maar ook dat zij sneller stappen durven te zetten als er een risicofonds is als achtervang. Daarnaast is regie nodig van de overheid in richting, snelheid en in de benodigde ruimtelijke ordening. Belemmerende voorwaarden moeten daarbij zoveel mogelijk worden weggenomen en informatie moet goed worden ontsloten, bij voorkeur via een centraal loket. Dan ontstaat het benodigde vertrouwen dat nodig is om te investeren’.
- Op het dakterras werd nog verder nagepraat en werden nieuwe contacten gelegd.
- Wil je op de hoogte blijven van onze projecten? Abonneer je dan op onze nieuwsbrief.
