Wethouder Kees Wassenaar van de gemeente Leiderdorp had een paar jaar geleden niet gedacht dat regionale samenwerking via Economie071 zoveel vruchten zou afwerpen. Maar hij waarschuwt ook dat de regio niet aan zijn succes ten onder mag gaan: voor de trage besluitvorming bij gemeenten zijn nieuwe oplossingen nodig.
Stierenbrug
“Als wethouder heb ik sinds 2014 economische zaken in mijn portefeuille. Bij aanvang dacht ik dat we als gemeente veel zelfstandig konden realiseren. Maar ik heb de afgelopen jaren geen enkel bedrijf ontmoet dat alleen naar onze gemeente kijkt. Ze kijken allemaal naar het grotere geheel van de regio.
Dat heeft mij echt tot het inzicht gebracht dat samenwerking ons verder brengt. Zeker op strategische dossiers als bereikbaarheid en werkgelegenheid heb je andere partners hard nodig.
Ook door het Rijk worden we steeds vaker gedwongen tot samenwerking. De jeugdzorg bijvoorbeeld is complex. Als gemeente met 27.000 inwoners redden we het niet bij ingewikkelde dossiers. Gemeenten dienen hun beleid goed op elkaar af te stemmen, want elk besluit in Leiden heeft effect in Leiderdorp en omgekeerd. De wereld houdt niet op bij de Stierenbrug.”
Retailvisie
“Ook voor onszelf is regionale economische samenwerking urgent. Kijk maar naar de leegstand op de woonboulevard en in de winkelstraten. We zoeken naar passende herbestemmingen, waarbij we elkaar in de regio niet willen tegenwerken.
Nu we de retailvisie hebben vastgesteld, komt het aan op de uitwerking: hoeveel vierkante meters aan winkels gaan we inleveren en waar? Dat is een ingewikkelde discussie, die veel verder gaat dan de belangen van winkeliers. De panden zijn vaak eigendom van vastgoedondernemers, die zekerheid willen.
Een grote vraag is ook hoe al die winkellocaties goed bereikbaar blijven. En wat betekent het voor de leefbaarheid voor bewoners als de retail in een wijk vermindert? We hebben als partners allemaal de verplichting op ons genomen om daarvoor oplossingen te zoeken.”
Breder denken
“Mede dankzij Economie071 denken we breder dan onze eigen gemeente. Als er geen ruimte meer is op Leiden Bio Science Park, kunnen spin-off-bedrijven zich ook vestigen op de zorgboulevard in Leiderdorp of in het vitaliteitscentrum. Fysieke afstand heeft in een wereld vol digitale netwerken een andere betekenis gekregen.
Als een winkelgebied een beperkte brancheverbreding nodig heeft om de locatie aantrekkelijker te maken, dan gaan we dat binnen de regio samen mogelijk maken. Zo willen we op de woonboulevard in Leiderdorp niet alleen horeca in een ondersteunende functie, maar ook horeca die een beleving biedt, zodat bezoekers er langer blijven.
Als we dat onderling afstemmen, hebben we een sterkere strategische positie in de richting van de provincie en het Rijk. Dat maakt de kans groter dat we het daadwerkelijk realiseren.”
Grijze haren
“We zijn in 2013 begonnen met de Retailvisie. De vaststelling van de visie in alle gemeenteraden is een prachtige mijlpaal, maar het hele proces heeft veel te lang geduurd. Daar heb ik grijze haren van gekregen. Het besluitvormingsproces kost niet alleen enorm veel tijd, maar zorgt ook voor irritatie. Als alle gemeenteraden al ingestemd hebben met de Retailvisie en Leiden nog niet, dan voelt Leiden zich toch onder druk gezet.
Vergeet niet dat we intern veel moeten plooien en intensief communiceren met de gemeenteraad. Logisch, want de raadsleden zijn de baas. Maar het bedrijfsleven zit erg lang op de gemeenten te wachten.”
Minder circuits
“Ondernemers denken groot en vragen eigenlijk om een fusie van gemeenten. Vooral als het om een betere bereikbaarheid of de ontsluiting van bedrijventerreinen gaat, is het lastig dat zoveel gemeenten daarover hun woord moeten doen.
In een nieuwe bestuursvorm kunnen we als gemeenten daadkrachtiger handelen. Daarvoor zijn diverse mogelijkheden, zoals een fusie of de overdracht van bevoegdheden aan een nieuw orgaan, zoals in de Drechtsteden. Daarmee organiseer je een extra bestuurslaag, maar er zijn ook veel minder circuits om alles te bespreken. We moeten hier in ieder geval een handigere manier verzinnen voor het besluitvormingsproces. Op de huidige manier doorgaan is niet toekomstbestendig.”
Denken in kansen
“We willen graag een soort Silicon Valley worden op het gebied van vitaliteit en zorg, want dat is een kansrijke manier om ons te profileren. We zoeken daarom binnen Economie071 naar mogelijkheden voor een bedrijfseconomisch model. Ik zie een bedrijfstak voor me die aanhaakt op de zorgboulevard in Leiderdorp. Daarvoor leven diverse ideeën, dus ik hoop dat er een vruchtbaar project uit komt. Op dit moment is het nog lastig om hier handen en voeten aan te geven. Maar je moet soms je nek uitsteken om tot vernieuwingen te komen.”
Vertrouwen
“Bij regionale samenwerking draait het vooral om het vertrouwen dat elke gemeente een besluit neemt dat ook goed is voor de regio. Dat vertrouwen is er. Niet alleen Zoeterwoude vindt het open gebied van grote waarde, de andere gemeenten vinden dat ook.
Met het Expat Centre en de Retailvisie hebben we binnen Economie071 concrete resultaten geboekt. Ik zie één en al dynamiek in de regio. Dat had ik zo’n vijf jaar geleden niet voor mogelijk gehouden.
Dat vertrouwen en de bijbehorende energie moeten we vast zien te houden, want iedere vier jaar treden er weer nieuwe raadsleden en wethouders aan. Als die andere besluiten nemen, spoelen ze jaren van intensieve voorbereiding door de gootsteen. Daar moet ik niet aan denken, want daarvoor staat er teveel op het spel. De betere verkeersdoorstroming via de Leidse Ring-Noord bijvoorbeeld, en de afspraken over WOOON en De Baanderij.
We moeten niet aan ons succes ten onder gaan, bijvoorbeeld door onderlinge irritatie over trage besluitvorming. Laten we daarom in ieder geval de mogelijkheden onderzoeken voor een fusie of een ander samenwerkingsmodel. Daarmee creëren we nieuw perspectief voor de regio.”