Naar aanleiding van de tweede Retailmonitor voor de Leidse regio (editie januari 2024), organiseerden we een kennissessie met de accountmanagers van de regiogemeenten, Centrummanagement Leiden en provincie Zuid-Holland. Onder begeleiding van David Lansen van INretail. Centraal stond het bundelen van kennis, netwerk en kracht voor onze regionale retailtoekomst.
Uitkomsten
De Retailmonitor is uitgebracht in het kader van de Regionale Retailvisie Leidse Regio. Meten is weten: de monitor geeft de stand van de winkels aan, trends en ontwikkelingen en wat er de laatste vier jaar is gebeurd. De uitkomsten kort samengevat: er is sprake van een afname van winkels, een toename van winkelmeters, enerzijds gestegen omzet (algemeen), anderzijds forse uitdagingen door leegstand, personeelstekort, stijgende kosten horeca, opkomst online winkelen. Lees er meer over in deze oplegnotitie.
In de praktijk
Meten is weten en kennis is macht. Wat tijdens de kennissessie centraal stond? Aan de hand van de monitor hebben de ambtelijk aanspreekpunten van betrokken gemeenten, Centrummanagement Leiden en provincie Zuid-Holland gedeeld wat zij zien in de winkelgebieden in de Leidse Regio. Niet alleen de mooi weer show, maar ook risico’s en wat gemeenten zouden kunnen – of anders gesteld ‘willen’ – betekenen.
Geleerde lessen
Onder leiding van David Lansen van INretail hebben we gewerkt een aan SWOT-analyse. Wat zijn de sterke en zwakke punten in onze aanpak en samenwerking? Wat zijn de kansen en uitdagingen als we naar de winkelgebieden kijken? David geeft ons graag zijn geleerde lesen mee:
💡 je kan een centrumplan maken of investeren in een gebied, maar zonder actuele detailhandelstructuurvisie, blijft de spreekwoordelijke achterdeur naar leegstand open staan;
💡 een goede onderlinge sfeer en inhoudelijke samenwerkingsagenda is nodig om het beste uit de regio te halen. De juiste mentaliteit hebben aanwezigen wat mij betreft wel;
💡 om met transformatie aan de slag te zijn is kennisdeling essentieel;
💡 hoe beter publieke partijen georganiseerd zijn, hoe beter zij profiteren van georganiseerde private partijen. Anders gezegd: eerst gemeenten, dan ondernemersverenigingen aan de slag (en vice versa);
💡 elke kern heeft minimaal een gouden driehoek nodig (samenwerking met gemeente, ondernemers en vastgoed die het gebied voort trekken).
Gemeente Oegstgeest pakt de handschoen nu op voor het organiseren van een vervolg.
Op de foto: Rick Zijderveld (provincie), Joke Busschots (Economie071), Miranda Weijs (Oegstgeest), Sofie Dijkhuizen (CML), Tiffany Vergunst (Leiderdorp), Roos Kralt (Katwijk), Vera Boxhoorn (Katwijk), July Patoir (Leiden), Henk Solingen (Leiden) en Gijs Holla (CML).
Niet op de foto maar wel betrokken: Payal Lunes (Voorschoten), Sander de Koster (Zoeterwoude) en Rogier Krabbendam (VNO-NCW).
Achtergrond
Aanleiding voor de actualisatie van de Retailmonitor is de behoefte aan actuele inzichten in de dynamiek van de retailmarkt, vooral in de nasleep van de coronapandemie die de sector zwaar heeft getroffen. De Retailmonitor is voor de Leidse regio een instrument om de koers van de regionale Retailvisie te toetsen en te bepalen of de huidige strategieën nog steeds aansluiten bij de veranderende marktomstandigheden. Het biedt inzichten voor beleidsmakers, ondernemers en investeerders en is een belangrijke stap voorwaarts in het begrijpen en vormgeven van de toekomst van de detailhandel en horeca in onze regio.
Twee delen
De monitor, opgesteld door Sweco, bestaat uit twee delen: een kwalitatief deel, waarin zeven regionale trends worden belicht, en een kwantitatief deel dat een objectief beeld geeft aan de hand van diverse databronnen. Deze trends, waaronder arbeidsmarkt krapte, impact van de coronapandemie en opkomst van zelfstandigen, worden eerst op nationaal niveau besproken en vervolgens toegespitst op zowel de bredere Leidse regio als individuele gemeenten. De gegevens zijn uitgesplitst naar dagelijkse boodschappen, recreatief winkelen en doelgerichte aankopen.
Opvallende ontwikkelingen
Opvallend is de afname van het aantal winkels, vooral in de recreatieve sector (-9%). Deze verschuiving wordt gecompenseerd door een groei in retailmeters (3%) en een gestegen omzet van bijna €1,4 miljard tussen 2016 en 2021. De uitdagingen van personeelstekorten, stijgende kosten voor horeca en de opkomst van online winkelen blijven om aandacht vragen.
Verschuiving van functies
Het retaillandschap verandert ook in de Leidse regio naar multifunctionele ruimtes waarin winkels dienen als inspiratie- en ervaringsplekken. De klant is op zoek naar beleving. Opvallend is de verschuiving van winkels naar andere functies, zoals horeca of zelfs woningen. Dit gaat leegstand tegen, maar verandert ook de dynamiek in winkelgebieden.
