Volgens afspraak in de stuurgroep Economie071 van 13 maart 2023 (Voorstel vervolg Regionale Retailvisie) is de tweede editie van de Retailmonitor voor de Leidse regio verschenen met een oplegnotitie. Als opvolger van de editie in 2020. De monitor laat zien hoe het met de winkels in de Leidse regio gaat en wat er in de laatste drie tot vier jaar is gebeurd. Tijdens de behandeling in onze stuurgroep van 18 december is afgesproken dat er nu geen nieuwe beleidsvisie wordt opgesteld. Naar aanleiding van deze monitor wordt door gemeenten zelf, samen met betrokken partners, de aandachts- en verbeterpunten opgepakt. Om de kennis en waardevolle inzichten uit de monitor ook breed te delen organiseert Economie071 in het eerste kwartaal van 2024 een regionale bijeenkomst. Datum, locatie en tijd worden nog bekend gemaakt.
Aanleiding
Aanleiding voor de actualisatie van de Retailmonitor is de behoefte aan actuele inzichten in de dynamiek van de retailmarkt, vooral in de nasleep van de coronapandemie die de sector zwaar heeft getroffen. De Retailmonitor is voor de Leidse regio een instrument om de koers van de regionale Retailvisie te toetsen en te bepalen of de huidige strategieën nog steeds aansluiten bij de veranderende marktomstandigheden. Het biedt inzichten voor beleidsmakers, ondernemers en investeerders en is een belangrijke stap voorwaarts in het begrijpen en vormgeven van de toekomst van de detailhandel en horeca in onze regio.
Twee delen
De monitor, opgesteld door Sweco, bestaat uit twee delen: een kwalitatief deel, waarin zeven regionale trends worden belicht, en een kwantitatief deel dat een objectief beeld geeft aan de hand van diverse databronnen. Deze trends, waaronder arbeidsmarkt krapte, impact van de coronapandemie en opkomst van zelfstandigen, worden eerst op nationaal niveau besproken en vervolgens toegespitst op zowel de bredere Leidse regio als individuele gemeenten. De gegevens zijn uitgesplitst naar dagelijkse boodschappen, recreatief winkelen en doelgerichte aankopen.
Opvallende ontwikkelingen
Opvallend is de afname van het aantal winkels, vooral in de recreatieve sector (-9%). Deze verschuiving wordt gecompenseerd door een groei in retailmeters (3%) en een gestegen omzet van bijna €1,4 miljard tussen 2016 en 2021. De uitdagingen van personeelstekorten, stijgende kosten voor horeca en de opkomst van online winkelen blijven om aandacht vragen.
Verschuiving van functies
Het retaillandschap verandert ook in de Leidse regio naar multifunctionele ruimtes waarin winkels dienen als inspiratie- en ervaringsplekken. De klant is op zoek naar beleving. Opvallend is de verschuiving van winkels naar andere functies, zoals horeca of zelfs woningen. Dit gaat leegstand tegen, maar verandert ook de dynamiek in winkelgebieden.
Reacties vanuit partners
- Reactie gemeente Leiden: ‘De Retailmonitor biedt een helder inzicht in de dynamiek van de detailhandel in onze regio. Voor Leiden laat de monitor zien dat er minder winkels zijn, maar dat de omzet stijgt. Winkels veranderen naar veelzijdige plekken met horeca. Een belangrijke ontwikkeling blijft de online groei. Onze gezamenlijke uitdaging is dan ook om het lokaal shoppen te behouden. Hiervoor werken we nauw samen met Ondernemend Leiden, Centrummanagement en SHOPJA’, geeft wethouder Fleur Spijker van gemeente Leiden als reactie.
- Reactie gemeente Katwijk: ‘De Retailmonitor biedt een helder inzicht in de dynamiek van de detailhandel in onze regio. Voor Katwijk laat de monitor zien dat het aantal winkels en de omzet nagenoeg gelijk zijn gebleven. Het aantal horecagelegenheden is toegenomen. Ook in Katwijk is online winkelen een trend waar we niet omheen kunnen. Laten we blijven winkelen bij onze hardwerkende ondernemers!’, geeft wethouder Jacco Knape van gemeente Katwijk als reactie.
- Reactie gemeente Leiderdorp: ‘De Retailmonitor toont aan dat Leiderdorp een sterke aantrekkingskracht heeft op winkelend publiek. Met een flinke toevloeiing van koopkracht van buitenaf, vooral voor dagelijkse boodschappen, blijft onze gemeente meetellen als het gaat om winkelen. Als we goed samenwerken kunnen we onze positie nog verder versterken en het winkelaanbod aantrekkelijk houden’, geeft wethouder Herman Romeijn van gemeente Leiderdorp als reactie.
- Reactie gemeente Oegstgeest: ‘De Retailmonitor laat de veranderingen zien voor Oegstgeest: minder winkels, maar een stijgende omzet. Er is een verschuiving naar meer horeca in winkelgebieden, wat dynamiek brengt. We kunnen daarbij niet om online groei heen, maar gemeente en ondernemers werken goed samen voor behoud van lokale winkelbinding voor ons dorp’, geeft wethouder Elfred Bus van gemeente Oegstgeest als reactie.
- Reactie gemeente Voorschoten: ‘Voor Voorschoten laat de Retailmonitor zien dat de daling van het aantal winkels, vooral in de recreatieve sector, een uitdaging vormt. We zien hier een afname, maar tegelijkertijd blijft het aanbod in meters nog redelijk stabiel. Deze ontwikkeling laat zien dat we samen de schouders moeten blijven zetten onder een divers winkelaanbod dat aantrekkelijk is voor onze inwoners en bezoekers’, geeft wethouder Paul de Bruijn van gemeente Voorschoten als reactie.
- Reactie gemeente Zoeterwoude: ‘Voor Zoeterwoude laat de Retailmonitor zien dat ondanks de afname van het aantal winkels, er nauwelijks leegstand is. Winkels maken plaats voor andere functies, zoals woningen en maatschappelijke voorzieningen. Winkelvoorzieningen zijn echter belangrijk voor de leefbaarheid van ons dorp. Laten we daarom blijven samenwerken aan een levendig Zoeterwoude, waarbij we streven naar diversiteit in het winkelaanbod’, geeft wethouder Paul Olthof van gemeente Zoeterwoude als reactie.
Achtergronden
Bekijk ook het bericht uit november 2020 over de evaluatie van de Retailvisie en de Retailmonitor uit 2020. Onderaan deze projectpagina vind je ook de achterliggende stukken rondom de Retailvisie en de evaluaties bij elkaar.
